Turizm sektöründe istihdamın küresel ekonomik ortalamanın üzerinde bir oranla gençlerden oluştuğu gözleniyor. Bu grupta kadınların oranı da göreceli olarak yüksek. Emek yoğun bir sektör olması dolayısıyla turizmin istihdam yaratmada etkin rol alabileceği düşünülüyor. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi araştırmaları, üye ülkelerin turizm sektörünün gençler için önemli bir işveren olduğu savını desteklediklerini ortaya koyuyor. Neredeyse sektördeki tüm firmalar bir iş deneyimi veya staj programı olasılığı sağlıyor ve burada bir kazan-kazan durumu oluşturuluyor. Ancak, sektörde kayıt dışı istihdam, sezonsal hareketlilik gibi nedenlerle işgücü sirkülasyonu da bir o kadar yüksek. Bu durum gençlerin sektöre bakış açısını da etkiliyor. Buna bağlı olarak kalifiye işgücü bulunması noktasında da sıkıntılar yaşanıyor. 7. Akdeniz Turizm Forumu –MEDITOUR 2016’nın ikinci panelinde panelistler, öncelikle gençlerin turizm sektöründe istihdamına ilişkin mevcut durum analizini yaptı, ardından sektörü gençler için cazip bir istihdam alanı haline getirmek için neler yapılması gerektiğini tartıştı.
Forumun ikinci panelinde ‘Akdeniz’de Gençlerin Turizm Sektöründe İstihdama Bakış Açısı’ konusu ele alındı. Moderatörlüğünü ASCAME 2007 – 2012 Dönem Başkanı Doç. Dr. Murat Yalçıntaş’ın yaptığı panelin konuşmacıları arasında Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Yönetim Kurulu Başkanı Osman Ayık, Uluslararası SKAL Dernekleri Federasyonu Başkanı Can Akşit ile Illia Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Konstantinos Nikoloutsos yer aldı.
Ayık: “Turizm istihdama çözüm üretiyor”
Turizm sektörünün tüm dünyada istihdamla ilgili sorunlara çözüm üreten önemli sektörlerin başında geldiğini anlatan Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Yönetim Kurulu Başkanı Osman Ayık, sektörün bir diğer özelliği olarak da genç insanlar tarafından daha çok tercih edilmesini gösterdi. Geçen yıl turizm sektöründe çalışanların yaklaşık yüzde 60’ının 30 yaşın altında olduğunu kaydeden Ayık, “Turizm, kadınların ise en fazla çalıştığı üçüncü sektör. Türkiye gibi gelişen ve gelişimini sürdüren bir ülkede bu da önemli. Turizm sektörü ülke olarak ciddi şekilde ele almamız, üstünde durmamız ve geliştirmemiz gereken sektörlerden biri. Çünkü Türkiye, çok ciddi genç nüfusu olan bir ülke” dedi. Gençlerin istihdama kazandırılması için kamunun ve özel sektörün birlikte çalışması gerektiğine de vurgu yapan Ayık, “Bir tarafta ciddi işgücüne ihtiyacı olan bir yapı, diğer tarafta iş arayan gençlik var. Biz bir takım mekanizmaları devreye sokmalıyız, kamu ayağı da mevzuatlarda gerekli düzenlemeleri yapmalı. Eğitim sistemini düzenlemeli” dedi. Turizm sektöründe yaygın ve örgün eğitim veren kurumlar bulunduğunu hatırlatan Ayık, buralarda kayıtlı toplam öğrenci sayısının 35 bine yakın olduğunu ancak geçen yıl 50 binin üzerinde yeni yatak üretildiğini ve arzın talebi karşılamadığını söyledi. Aynı zamanda yeme içme sektörünün talebinin ise çok daha yüksek olduğuna dikkat çeken Ayık, bu talebi karşılayabilecek bir mekanizma bulunmamasını ise en büyük sıkıntı olarak gösterdi. Fakülte sisteminin yeninden gözden geçirilmesi gerektiğini kaydeden Ayık, “Belki sertifika sistemi devreye girmeli. Hızlı şekilde verilecek eğitimlerle ara eleman sıkıntısı ortadan kaldırılabilir. Üniversitelere ağırlık vermek yerine meslek liseleri sayısı artırılabilir, insanların üretkenlikten koparılmadan iş başında eğitimleri sağlanabilir” diye konuştu.
Akşit: “Bölüm mezunları sektörde çalışmıyor”
Uluslararası SKAL Dernekleri Federasyonu Başkanı Can Akşit ise konuşmasına SKAL’ı tanıtarak başladı. SKAL’ın uluslar arası bir turizm organizasyonu olduğunu bildiren Akşit, sektörün tüm katmanlarında çalışanların, yalnızca otelciler ya da seyahat acenteleri değil, hava ve karayolu taşımacılığı yapanların dahi bu federasyona üye olduğunu anlattı. Dünya genelinde 100 ülkede 20 bine yakın üyeleri bulunduğunu kaydeden Akşit, Türkiye’de de 1100 üyeye sahip olduklarını bildirdi.
Ardından gençlerin turizm sektöründeki istihdamına değinen Akşit, “Sektörde çalışan insanların çoğu eğitim almadan sektör dışından gelip çalışıyor. Oysa turizm lisesi ya da üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun kişiler turizm sektöründe birkaç yıl çalıştıktan sonra ayrılıyorlar. Bunun nedenleri, nerede hata yapıldığı araştırılmalı” dedi. Eğitim sisteminde mi yoksa işletmede mi hata olduğunun sorgulanması gerektiğini vurgulayan Akşit, Turizm Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK’ün ortak bir çalışma yapması gerektiğini söyledi. Turizm bölümü öğrencilerinin ağırlıklı olarak uzun staj sürelerinden şikayetçi olduğuna dikkat çeken Akşit, “Üniversite mezunlarının ise mezuniyet sonrasında yönetici ya da yönetici yardımcısı olarak çalışmak istediklerini gözlemledim. Ancak böyle bir imkan sağlanmayınca aldıkları maaşı yeterli bulmuyorlar ve ayrılmak istiyorlar” ifadelerini kullandı.
Akdeniz’in yaklaşık 41 milyon turist ağırladığını ve 32 milyar dolar gelir elde ettiğini bildiren Can Akşit, bu rakamların daha da yukarı çekilebileceğini çünkü bu imkanların bulunduğunu söyledi. Türkiye’nin yapması gerekene de değinen Akşit, “Öncelikle turizmi 12 aya yaymalı ve turizm çeşidini artırmalıyız. Bununla birlikte istihdam da artacak ve gençler daha rahat iş bulacaktır” dedi.
Nikoloutsos: “Üniversitelerle işbirliği yapmalıyız”
Akdeniz’deki turizm hareketini çok önemsediklerini anlatan Illia Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Konstantinos Nikoloutsos, Akdeniz ülkelerinin bazı sorunlarla savaşmaya devam etmesine rağmen turizm pastasını canlı tutmaya çalıştığını söyledi. “Birçok saldırıya şahit olduk” diyen Nikoloutsos, tüm bunların turizm sektörüne zarar verdiğini anlattı. Turizm sektöründe ciddi anlamda istihdam imkanı bulunduğunu vurgulayan Nikoloutsos, bu bağlamda Akdeniz’de turizm aktivitelerinde istihdam imkanı yaratmanın mümkün olduğunu dile getirdi. İş imkanlarının detaylı olarak ele alınması ve sistemlerin uyarlanarak bu istihdam imkanlarının kullanılabilir hale getirilmesi gerektiğini ifade eden Nikoloutsos, sunulan hizmetlerin çeşit ve kalitesi üzerinde düşünülüp iyileştirilmesi gerektiğini söyledi. Aynı zamanda diğer sektörlere göre kariyer imkanlarının iyileştirilmesi gerektiği vurgusu da yapan Nikoloutsos, “Turizm, konaklama sektöründe iş imkanlarına bakınca genelde genç insanların ilgisini çekiyor. Ancak yine de özellikle konaklama sektöründe işe alınan kişilerin daha fazla geliştirilmesi, iyileştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bunun için de üniversitelerle işbirliği gerekiyor” dedi. Çalışma koşullarının düzeltilmesi gerektiğini kaydeden Nikoloutsos, turizm sektörünün daha aktif olması adına gençlerin daha düzgün bir sistemle sektöre dahil edilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması gerektiğini söyledi. Akdeniz ülkelerinin bu konuda bir dizi eylem planı geliştirmesi ve önceliklerini belirlemesi gerektiğini ifade eden Nikoloutsos, “İkinci olarak bilgi, veri toplama ve yerel turizm ofislerinde işbirliği yapma gibi eylemlerin adımların hızlı atılması lazım. Hem arz talep zincirini dikkate alarak turizm sektöründeki istihdam imkanları geliştirilmeli hem de paydaşlar bulunmalı, yasal mevzuatlar elden geçmeli. Global akran ağlar oluşmalı. Akademik çalışmalarla desteklenmeli. Kalifikasyonu olmayan genç insanların eğitimine kolaylık sağlanmalı. Ülkeler arasında değişim programları hazırlanmalı” dedi.
