Ağaç ve Orman Ürünleri sektöründe başta hammadde ve fiyat olmak üzere birçok sorun masaya yatırıldı. Sektör temsilcileri ve bakanlık yetkililerinin bir araya geldi toplantıda MTSO 34 No’lu Komite Başkanı Tarık Ciğer, “Orman Genel Müdürlüğümüz artık çağımıza uygun, daha çok mekanize ve teknolojik makineler kullanarak hammadde üretimini ivedi şekilde artırmalıdır” dedi.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) 34 No’lu Ağaç ve Orman Ürünleri Meslek Komitesi, ‘Tomruk Temini ve Fiyat Artışında Yaşanan Sıkıntılar’ konulu sektör toplantısı düzenledi. Moderatörlüğünü ve ev sahipliğini MTSO 34 No’lu Komite Başkanı Tarık Ciğer’in yaptığı toplantıya Orman ve Su İşleri Bakanlığı İşletme ve Pazarlama Daire Başkanı Kenan Akyüz, Mersin Orman Bölge Müdürü Mahmut Yılmaz ile Adana Orman Bölge Müdürü İsmet Erol konuşmacı olarak katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Komite Başkanı Tarık Ciğer, sektörün kendisini sürekli yenilediğini ancak hammadde bulmakta zorlanması nedeniyle yeni makine yatırımına tereddütlü yaklaştığını anlattı. Bu durumda dünyadaki pazarında rekabette zorlandıklarını vurgulayan Ciğer, “Cesur davranan bazı sektör temsilcileri iç piyasadan elde edemediği hammadde ihtiyacını artık yurt dışından da tedarik edememektedir. Kerestecilik sektörü tam anlamıyla yeni arayış ve çareler düşünmektedir. Üç, hatta dördüncü kuşak bu sektörden uzaklaşmaya başlamıştır” dedi.
Sektörün artık tomruk üretiminin yapılmaması ile ilgili bir takım mazeretlere tahammül edecek gücünün kalmadığını kaydeden Ciğer, Orman Genel Müdürlüğü’nden çağa uygun, daha mekanize ve teknolojik makineler kullanarak acilen hammadde üretimini artırmasını beklediklerini anlattı.
40 bini aşkın keresteciye 5,5 milyon metreküp tomruk
Türkiye’de 2017 yılı için planlanan üretimin 18 milyon metreküpten 20 milyon metreküpe yükseltildiğini kaydeden Tarık Ciğer, insan gücüne dayalı bu kesim sisteminin artık güncelliğini yitirdiğini ve ihtiyaca cevap vermeğini anlattı. Yaşanan sıkıntıları somutlaştırmak adına rakamsal veriler kullanan Ciğer şu bilgileri verdi:
“20 milyon metreküp üretimin 16 milyon metreküpü endüstriyel ürün, yaklaşık 4 milyon metreküplük bölümü ise yakacak odun olarak planlanmıştır. 16 milyon endüstriyel ürün dağılımı ise; 5.5 milyon metreküpü tomruk, 2 milyon metreküp kağıtlık odun, 7 milyon metreküp lif yongalık, 50 bin metreküp tel direk, 630 bin metreküp maden direği ve 800 bin metreküp ise sanayi odunu olarak düşünülmektedir. Rakamlardan da görüleceği üzere, Türkiye’de faaliyette olan 19 adet sunta, MDF ve levha üreticisi için 7 milyon metreküp üretilirken, Türkiye genelinde irili ufaklı 40 bini aşkın keresteci için 5,5 milyon metreküp tomruk üretimi öngörülmüştür. Kontrplak üreticilerinin de tomruk ihtiyaçları göz önüne alındığında mevcut durumun tamamen yetersiz oldu görülecektir.”
“Fiyat artışları kabul edilebilir olmaktan çıkmıştır”
Son günlerde tek tedarikçinin Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı işletme müdürlükleri olduğunu hatırlatarak, bu birimlerin üretimlerini yeterince artırmamasından şikâyetçi olan Tarık Ciğer, “Mersin Bölgesi için 2017 yılı üretim planı 700 bin metreküpten 800 bin metreküpe yükseltilmiştir. Oysa bölgemizin ihtiyacı 1 milyon 200 bin metreküptür. Adana Bölgesi’nin ihtiyacı ise bir milyon 500 bin metreküptür” bilgisini paylaşıp, “Taahhütleri olan üreticilerimizin mecburi alışlarından kaynaklanan fiyat artışları artık kabul edilebilir olmaktan çıkmıştır” değerlendirmesini yaptı.
Aynı zamanda ihale süreçlerinde yaşanan sıkıntıları da anlatan Ciğer, herhangi bir üreticilik belgesi olmayan kişi ya da firmaların teminat yatırıp Orman İşletme Müdürlüklerinde ihaleye katılıp pey sürmesinin gerçek anlamda istihdam sağlayan imalatçı firmaların rekabet gücünü elinden aldığını söyledi. Buna karşı tam teminat uygulaması talebini götürdüklerini ve birçok işletme müdürlüğünde kabul edilmesini memnuniyetle karşıladıklarını kaydeden Ciğer, “Ancak halen birçok işletmemizde ihaleye katılım sağlayan bazı kişilerin sırf fiyatlar yükselsin diye teminat yatırmadığı partilere pey sürmüş olmaları ve bu olayların ihale komisyonunca fark edilmediğini görmek bizleri üzmektedir” dedi.
“Boylama taleplerimiz dikkate alınmalı”
Yalnızca tedarik ve fiyat konusunda değil, tedarik edilen malzemenin standartları konusunda da sıkıntı yaşandığını anlatan Tarık Ciğer şu bilgileri verdi:
“Halihazırda bölge ahşap ambalaj üreticilerinin standart dışı boy talepleri ya kısmen dikkate alınmakta ya da hiç dikkate alınmamakta. Örneğin ahşap palet üreticisi firmalarımız 120 cm boy tahta kullanmakta ancak sanayi odunu 140 cm olarak üretilmekte. 350 cm boy tomru4ğa ihtiyacımız var diyoruz ama maalesef üretilmiyor. 100 cm boy sanayi odununun üretiminin yüzde 50’sinden fazlası boyun 100 cm’den kısa 90-99 cm üretildiğini görmek bizi üzüyor. Bu durum, emvalin üreticisi olan devlet kurumu ciddiyeti ve güvenirliği ile bağdaşmamaktadır.”
Bu sorunlar nedeniyle kimseyi suçlamadıklarını ancak üretimi yaptıran şeflerin ya da depo memurlarının ellerinden metreyi eksik etmemesini istediklerini kaydeden Ciğer, “5-10 TL fazla kesim ücreti almak için tomruk çaplarını fazla yazan kesimcilerin önünü ise almaları diliyoruz” ifadelerini kullandı.
“Dikili satış şartnamesi gözden geçirilmeli”
Dikili satış konusuna da değinen Tarık Ciğer, bu satışa karşı olmadıklarını ancak Dikili Satış Şartnamesi’nin yeniden gözden geçirilmesini istediklerini söyledi. “İhaleden sonra 15 gün içinde tamamının satışının yapılması imalatçı sektörümüzü ekonomik sıkıntıya sokmaktadır” diyen Ciğer, 2-3 ay sonra imalathanesine inecek tomruklara peşin ödeme yapan üreticinin malın bedelini üretimi yaptıktan 2-3 ay sonra tahsil edebildiğini hatırlattı.
Ayrıca dikili ihalelerinde firmalara fikir vermesi açısından ilgili Orman İşletme Müdürlüklerince hesaplanan randıman yüzdelerinin tutmadığına da dikkat çeken Ciğer, “Bu durum devlet ciddiyeti ve güvenirliği ile örtüşmemektedir. Verim yüzdelerinin hesaplanmasıyla ilgili kıstasların yeniden gözden geçirilmesi sonucu bu sorun çözülebilir” önerisini getirdi.
Akyüz: “ORBİS sistemi çözüm olabilir”
Tarık Ciğer’in ardından söz alan Orman ve Su İşleri Bakanlığı İşletme ve Pazarlama Daire Başkanı Kenan Akyüz, kanunlar çerçevesinde yapılabilecek çalışmalar hakkında bilgi verdi. Her yıl üretimin artarak devam ettiğini ifade eden Akyüz, “Yüksek kalitede ürün çıkarmaya çalışıyoruz. Bir önceki yıla göre üretimimizin en çok arttığı il Mersin’dir. Ancak tam anlamıyla bir orman ülkesi olmadığımız için istenilen rakamlarda üretim yapamıyoruz” dedi.
Sektörde yaşanan sorunlara Orman Bilgi Sistemi’nin (ORBİS) çözüm olabileceğine değinen Akyüz, bu sistemin özellikle birçok ihalede yaşanan soruna çare olabileceğine inandığını anlattı. Bu sistemin önümüzdeki süreçte daha da geliştirileceğini kaydeden Akyüz, bu noktada gerek kullanıcılar olarak sektör temsilcilerinin gerekse Orman Bölge Müdürlüğü personelinin görüş ve desteklerine ihtiyaç duyduklarını anlattı.
Toplantı, MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Aşut’un Komite Başkanı Tarık Ciğer ile birlikte Orman ve Su İşleri Bakanlığı İşletme ve Pazarlama Daire Başkanı Kenan Akyüz’e plaket vermesi ile sona erdi.
