Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan başkanlığında Komite Başkanları İstişare Toplantısı düzenlendi. Yönetim Kurulu Üyelerinin de hazır bulunduğu toplantıda Komite Başkanları, sektörlerinin sorunlarını dile getirdi.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası 2018- 2022 çalışma döneminin ilk Meslek Komite Başkanları İstişare Toplantısı Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan başkanlığında gerçekleştirildi. Başkan Kızıltan toplantının açılışında yaptığı konuşmada, “Bu toplantılarda sektörünüze dair bilgileri bizlerle paylaşmanız çok önemli. Bu sayede komitelerinizin sorunlarını, projelerini, taleplerini öğreneceğiz. Bu toplantılar bizler için ışık olacaktır. O nedenle her şeyi konuşabilmeliyiz” dedi.
MTSO’nun mutfağının Komiteler olduğunu vurgulayan Kızıltan şöyle konuştu:
“Siz Başkanlara büyük görev düşüyor. Sizin yönlendirmelerinizle komite üyeleriniz çalışacak, vereceğiniz bilgilerle de Yönetim Kurulumuz çalışmalarını yönlendirecek. Sektörleriniz adına talep ettiğiniz her konuyla ilgili toplantılarda karar alırsanız biz de takipçisi oluruz.”
Hep birlikte Mersin’in kalkınması için çalışacaklarını dile getiren Kızıltan, tespit edilecek konularda birlikte lobi oluşturulması gerektiğini, komitelerin yönetimin arkasında olduğu sürece her türlü konunun güçlü şekilde takip edilebileceğini söyledi.
Başkan Kızıltan’ın ardından MTSO Genel Sekreteri Abdulkadir Dölek, Odanın hizmetleri ve projeleri hakkında bilgi verirken Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Cem Bucuge, sosyal medyanın etkin ve doğru kullanımına dair bir sunum gerçekleştirdi. Geçmişte büyük balığın küçük balığı yuttuğunu hatırlatan Bucuge, bugün ise değişen koşullar gereği hızlı balığın yavaş balığı yuttuğuna dikkat çekti. Hızın önemine vurgu yaptığı konuşmasında Bucuge, sosyal medya aracılığıyla hızlı haberleşebilmenin ipuçlarını verdi.
Toplantı, Komite Başkanlarının söz alarak sektörlerine ilişkin yaptıkları bilgilendirmeler ve taleplerle devam etti.
Yasemin Taş (Yönetim Kurulu Üyesi)
“Önce sektörleri tanıyıp sonra proje üretmeliyiz”
Odamız bünyesinde çalışma grupları oluşturuyoruz. Bu gruplarda görev alınması çok önemli. Aynı zamanda hedefli toplantılar yapmalıyız. Sektörleri tanımadan proje üretmek mümkün değil. Her komite kendi sektörünü analiz edebilir. Neye ihtiyaç var, sorunları neler, geleceğinde neler var. Bizler, her birimiz farklı sayıda üyeyi temsil ediyoruz. Ciddi bir sorumluluğumuz var. Üyelerimizin daha iyi bir noktaya gelmesi, sektörlerimizin gelişmesi adına hep birlikte düşünmeliyiz.
Ayrıca sektörlerimizin yaşadığı mevzuatsal soranların da ciddi olarak takip edilmesi gerekiyor. Mevzuat değişimi öncesinde TOBB konuyu bizimle paylaşıyor, bizler de komitelere iletiyoruz. Sektörlerin yapılacak yasal düzenlemelerden nasıl etkileneceğinin bilgisi isteniyor. Bu konularda da ciddi çalışmalar yürütmeliyiz.
Son olarak çalışmalarımızda maliyetleri düşürmeye odaklanmalıyız ama maliyeti düşürürken kaliteden ödün vermemeliyiz.
Kerem Baltu (1 No’lu Meyve ve Sebzelerin İşlenmesi ve Ticareti Meslek Komitesi):
“Lojistik maliyetlerde rekabetçi olamıyoruz”
MTSO’daki görevim henüz çok yeni. 2 aydır görev alıyorum ama Odamızda çok verimli çalışmalar yürütüldüğünü gördüm. 2 aydır Başkan Yardımcımız Hakan Sefa Çakır ile birlikte, özellikle Avrupa ülkelerine nakliye, ulaşım ve transit sürelerinin daha uygun fiyatlarla daha kısa sürelerde gerçekleştirilmesine yönelik bir çalışmamız vardı. Bu noktada Ulaştırma Bakanlığı yetkilileriyle Odamızda bir toplantı gerçekleştirdik. Hedef olarak aynı noktalara değindiğimiz bir toplantı gerçekleştirdik.
Türkiye olarak dünyanın merkezinde olduğumuzu söylüyoruz ama Çin gibi dünyanın ücra köşelerinden dahi bizim daha yakın olduğumuz bölgelere uygun fiyatlarla düzenli taşımalar yapılıyor. Üstelik de neredeyse bizimle aynı anda ürünü ulaştırıyorlar. Biz ise yakın coğrafyamıza ürünleri daha pahalı ve düzensiz ulaştırıyoruz. Ticaret ve Sanayi Odası olarak bunu takip etmeliyiz. Hızlı olmamız gerekiyor. Üretim maliyetleri düşük olduğu için yabancı yatırımcı ülkemizi tercih ediyor ama lojistik maliyetlerde rekabetçi olamıyoruz.
Mustafa Aykun (7 No’lu Perakende Gıda ve Muhtelif Ticaret):
“Ulusal sermayeye karşı güç birliğine gitmeliyiz”
Biz Toptan Gıda ve Perakende Gıda Meslek Komiteleri, yani 6 ve 7 No’lu komiteler toplantılarımızı birlikte gerçekleştirip ortak sorunlarımızı saptıyoruz. Bir ürünün tüketiciden önce ulaştığı son nokta perakendeciler. Her sektörde perakende satış alanı bulunuyor ve bu sektörün ciddi sorunları var. En ciddi sorunların başında kayıtdışılık geliyor. Kontrol dışı ticaret ciddi sorun. KDV’den, sigortaya kadar 20’ye yakın vergi ödüyoruz ama sahte fişler kullanarak piyasada maliye kaydı olmayan, kontrol dışı çalışan firmalarla rekabette zorlanıyoruz. Öncelikle “Perakendeci kimdir” bunun bir tanımı olmalı. Herkes aynı yükümlülükleri yerine getirirse uygun rekabet ortamı yaratılır ve sektör ayakta kalır. Aksi halde kurallara uyanlar cezalı duruma düşer.
Aynı zamanda 6 ve 7 No’lu komiteler olarak çeşitli konularda eğitim taleplerimiz oldu ve Odamız Eğitim ve Kalkınma Vakfı aracılığıyla bu talebimiz karşılandı. 30 saatlik Yönetici Eğitim Programı’na başladık. Ben de katılıyor ve çok da yararlı olduğuna inanıyorum. Diğer arkadaşlarımın da ilgi göstermesini arzu ediyorum.
Sektörümüzün bir diğer önemli sorunu ise kalifiye eleman. Bu sorunun çözümü için işbaşı eğitim programları büyük önem taşıyor. Tek başına çıraklık eğitimlerinin yeterli geleceğine inanmıyorum. Son olarak perakendeciler olarak bizler, ulusal yatırımlar karşısında zayıf düşüyoruz. Bizim isteğimiz bu alanda faaliyet gösteren arkadaşların MTSO çatısı altında bir araya getirilmesi. Komitelerimizin işbirliği noktasında birbirine destek olması. Biz işbirliği yapamazsak ulusal sermaye karşısında dayanma gücümüz kalmıyor. Birlikte çalışma ruhunu geliştirmeliyiz. Güçlü olabilmenin yollarını aramalıyız.
İsmail Kurt (8 No’lu Dayanıklı Tüketim Malları):
"Sıfır araçların muayene süreleri gözden geçirilmeli"
İşletmeler olarak sıfır araç almamıza rağmen 7-8 ay içinde muayenesinin bittiğini öğreniyoruz. Fabrika çıkış tarihinden itibaren hiç kullanılmamasına rağmen muayene süresi işliyor ve bu uygulama bizlere maliyet olarak yansıyor. Daha önceki yıllarda uygulama böyle değildi. Araçlar mutlaka muayeneden geçmeli ama süreler gözden geçirilmeli.
Aynı zamanda yeni şirket kuran kişilerin de ciddi bir müfredatla eğitimden geçmesi gerektiğine inanıyorum. Kendisini ilgilendirecek hemen her konuda Odamızca eğitim verilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Serkan Karakaya (9 No’lu Bilgisayar, Elektrik, Elektronik, Telekomünikasyon ve Büro Cihazları):
“Hizmet alımlarınızda bilgilendirme desteği verebiliriz”
Sosyal medya kullanımı giderek arttı. Artık hayatımızın her alanında teknoloji, büro cihazları, telekomünikasyon cihazları kullanımı da arttı. Evimizde, işyerimizde, sosyal alanlarımızda sürekli teknolojik araçlar aracılığıyla tüm çevremizle iletişim halindeyiz. Biz komite üyeleri ve meslek mensupları olarak sizlerin günlük hayatına bu kadar girmiş cihazların alımı noktasında destek verebiliriz. Satın alma kararlarınızı en doğru şekilde nasıl verebileceğiniz noktasında destek olabiliriz. Bizim sektörümüzün tüm ihtiyaçları yurtdışından karşılandığı için konuya biraz da milli bakmak gerekiyor. Bizim başlıca görevimiz bu paraların yurtiçinde kalmasını, yanlış yerlere yatırım yapılmamasını sağlamak. Çünkü bu tür cihazlara çoğu zaman yalnızca bir kez yatırım yapılabiliyor. O yatırımın da doğru yerlere yapılmasını sağlamak. Bunların karşılanması noktasında Komite olarak her zaman hizmetinizde olduğumuzu bilmenizi isteriz.
Mehmet Kisin (13 No’lu Ulaşım Araçları İmalat, Satış ve Onarımı):
“Sektörel sanayi siteleri Mersin’in geleceği”
Sektör temsilcilerin otomobil köyü, galericiler sitesi, sanayi sitesi gibi talepleri var. Sanayi yeri olarak daha önce gösterilen yerlerden arsalar alınmasına rağmen bu yerler sonrasında tarım alanı dendi, hastaneye çok yakın dendi ve ruhsat verilmedi. Bu araziler atıl vaziyette duruyor. Bu sıkıntıyı sık sık dile getirmeliyiz. Sanayi sitesi arazi sorunu çözülmeli. Ben sektörel sanayi sitelerinin Mersin’in geleceği olduğunu düşünüyorum.
Ayrıca sigortalar konusunda da sigorta şirketlerinin işinin poliçe yapmayla bitmemesi gerektiğine inanıyorum. Poliçe sahibi kaza anında nasıl davranacağını, nasıl evrak hazırlayacağını bilmiyor. Bu konuda daha çok bilgilendirme yapılması gerektiğini düşünüyorum.
Zeki Şan (18 No’lu Gümrük Müşavirliği Hizmetleri):
“Sektörel olarak yakın komiteler ortak projeler yapabilir”
Benim talebim birbirimizle iletişimimizi artırmamız. Komite başkanlarının telefonlarını, mail adreslerini paylaşalım. Birbirine yakın gruplarla bir araya gelip ortak projeler üretelim. Örneğin, gümrük, lojistik, taşımacılık komiteleriyle ortak çalışmalar yapalım. Yönetim Kurulu’na da bu çalışmalarımızı bildirip yolumuza birlikte devam edelim.
Odamızda Avrupa’yla entegre güzel çalışmalar yürütülüyor. Ciddi bir iletişim ağı kurulmuş durumda. Ondan yararlanalım. Ayrıca Odamızın çalışmalarını, hizmetlerini bir broşür olarak hazırlayıp ilgili kurumlara dağıtalım. Aksi halde örneğin bizim verdiğimiz laboratuar hizmetini bilmeyen kurumlar başka şehirlerden yönlendirme yapıyor.
Muazzez Araç (19 No’lu Yurtiçi Yük ve Eşya Taşımacılığı):
“Yaşadığımız sorunları muayene istasyonları ve trafik denetleme birim yetkilileriyle paylaşmalıyız”
Eğitimin önemli olduğunu düşünüyorum. Yalnızca Meclis Üyeleri değil, Komitelere yönelik de eğitimler verilmeli, Komite Başkanlarının da çalışmalardan haberdar edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Biz büyük bir aileyiz. Mutlu ve üzüntülü günlerimizde de dayanışma içinde olmalıyız. Bu birlikteliği sağlamak adına örneğin vefat duyurularında ilgili kişilerin iletişim bilgilerinin de bizlere verilmesi gerektiğine inanıyorum.
Sektörel sorunlarımıza da değinmem gerekirse özellikle araç muayene istasyonları ile Oda’mızın temas kurmasını istiyorum. Ufak bahaneler nedeniyle araçlarımız muayeneden geçemiyor, başka bir güne erteleniyor. Arkasından trafik, araçlarımızı durduruyor ve muayenenin ertelendiğine dair belgeleri geçerli kabul etmeyip ceza kesiyor. Trafik ve muayene istasyonları yetkililerine yaşadığımız bu sorunları iletmeliyiz.
Yavuz Beller (32 No’lu Metal Sanayi):
“Üniversitelerle işbirliği kurulmasına katkı verebilirim”
Metal sektörü çoğunlukla dövizle iş yapan bir grup. Bu nedenle son dönemlerde sektörün çok acı deneyimleri oluyor. Birkaç ay içinde yüzde 20 artan dövize karşın yüzde 3-4 kar marjıyla çalışan sektörlerin dayanması mümkün değil. Bununla ilgili yaşadığımız sorunları Başkanımıza anlatmamızın ardından Sadi Uzunoğlu hocamız ile bir toplantı organize edildi. Uzunoğlu, dövizle borçlanmak zorunda kalan firmaların bankalarla yaşadığı sorunlara çözüm üretebilme noktasında hangi hizmetlerden yararlanabileceğini anlatacak.
Öte yandan geçmiş görevim nedeniyle üniversitelerle yakın diyalog içindeyim. Üyelerimizin ortak çalışmalar yürütmesi ya da üniversitelerden destek alması noktasında her zaman yardıma hazırım. Bu sayede önce ikili ilişkilerle ön görüşmeler yapılmasını sağlayıp ardından planlanan projenin oluru varsa Odamız aracılığıyla kurumsal hizmet alınması sağlanabilir.
Nurettin Akbay (40 No’lu Genel İnşaat Faaliyetleri):
“Kamu ihalelerinde sorunlar yaşanıyor”
Sektörümüz en büyük sıkıntı kısa bir zaman diliminde aşırı yükselen fiyatlar noktasında yaşıyor. Anahtar teslim götürü bedelle alınan bir kamu ihalesi sürecinde, aşırı yükselen maliyetler yüklenici firmalarımızın tamamını zorluyor. Bu dönemde alınan ihalelerin tamamına yakını işletmelerimize zarar yazacak. Bu durumu kaldıramayacak olan yaklaşık %40 civarında firmamız kapanmayla karşı karşıya kalacak. Bu nedenle, daha önceden de olduğu gibi, “fiyat farkı” ödenmesine yönelik bir düzenleme yapılması gerekmektedir. Bu konu içinde bulunduğumuz süreçte tüm kamu müteahhitlerinin yaşamsal bir sorunu haline gelmiştir. İhaleler de bir diğer sorun ise teknik personel zorunluluklarında. 5 yıllık deneyimli personel isteniyor. Zaten deneyimli personel kendi işini kurmuştur. Bu şartı yerine getirmekte de zorlanıyoruz. Bir başka sorun ise, ihale birimleri ihale şartnamelerinde yazmamalarına rağmen, yükleniciden iş süresince araç bulundurmaları isteniyor. Bu araçları sadece o iş için kullanabiliyorsunuz ve şu anda maalesef hangi kuruma bakarsanız müteahhitlerin elinde 150 araç bulunuyor. Bu araçların yakıtları da şoförleri de tamamen sektördeki arkadaşlardan temin ediliyor. Bu sorunumuza da çözüm bulmamız gerekiyor. Bizim kamu ihaleleri konusunda firmalarımızın yapması gerekenlerle ilgili konuları içeren eğitimler düzenlenmesini talep ediyoruz.
Ahmet Belice (Yönetim Kurulu Üyesi):
“Fiyat Farkı Kararnamesi önemli”
Ben de Nurettin Bey’e ilave yapmak istiyorum. İdari şartnamede teknik personel için 5 yıllık deneyim isteniyor ama idare tarafından yükleniciye verilen kontrolde 5 yıllık deneyim aranmıyor. Yeni mezun bir kişiyi kontrole atıyorlar. O da mevzuata ve konuya vakıf olmadığı için yüklenici çok sıkıntı yaşıyor. Süreç uzuyor. Bu da büyük cezalarla karşı karşıya kalınmasına yol açıyor. Kamudaki yapım işlerinde günlük cezalar çok yüksek. Yüklenici büyük mağduriyet yaşıyor. Özellikle son birkaç aydır dövizin artması nedeniyle kamu müteahhitleri çok fazla zarar ediyor. Onların fiyatı artırma şansı olmadığı için kişi kendi imkanıyla sorunu çözmeye çalışıyor. Taahhüdünü yerine getiremeyen arkadaşlar iflasın eşiğine geliyor.
Fiyat Farkı Kararnamesi de çok önemli. 2008’de demir fiyatı 800 TL’den 2 bin liraya çıkmıştı. O zaman Fiyat Farkı Ödenmesi Kararnamesi çıkmıştı ve yükleniciler bu farkları alabilmişlerdi. Şu anda da benzer bir sıkıntı var. Fiyat Farkı Kararnamesi çıkması için girişimde bulunmalıyız.
Özcan Can (14 No’lu İkamet amaçlı inşaat):
“Kooperatifleşmeye öncülük edelim”
Birçok grup farklı siteler talep ediyor. Galericiler Sitesi, Bakliyatçılar Sitesi, Keresteciler Sitesi isteniyor. Kent, siteleşmeye gidiyor ama bu siteler yapılırken sektöre hizmetten ziyade daha çok ranta dönüşüyor.
İşyerleri satılırken 1 Milyon TL gibi fiyatlar telaffuz ediliyor. Belli bir kesim bunu alabiliyor ve hangi sektör olursa olsun yatırım bedeli olarak yansıyor. Ama birçok sektör bu durumdan sıkıntı yaşıyor. Önerim MTSO olarak bu işin takipçisi olalım, sektörel sitelerin kurulmasında yapabiliyorsak kooperatifleşmeye öncülük edelim.
