Korona virüs (Covid-19) salgını nedeniyle bir süredir kapalı olan başta Habur ve Gürbulak olmak üzere İran ve Irak’a açılan gümrük kapılarının uluslararası yük taşımacılığına yeniden açılması, Mersin iş dünyasını sevindirdi. MTSO Başkanı Ayhan Kızıltan, “Çok mücadele verdik, çok uğraştık. Neticede kapılar açıldı ve sorun çözüldü. Teşekkür ediyoruz” dedi.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın, dün tüm dünyayı etkileyen Covid-19 pandemisi nedeniyle bir süredir kapalı olan İran ve Irak gümrük kapılarının yeniden yük taşımacılığına açıldığını duyurması Mersin’de sevinçle karşılandı. İran ve Irak sınır kapılarının yeniden uluslararası yük taşımacılığına açılmasını değerlendiren Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, özellikle tarımsal ürün ticareti açısından bu gelişmenin büyük önem taşıdığına dikkat çekti.
“Pandemi önlemleriyle ilgili öneri ve talepleri rapor halinde hükümete sunduk”
Covid-19 ilk ortaya çıktığında dünyada bir kaos olduğunu ve Türkiye dahil birçok ülkenin sınır kapılarını kapattığını anımsatan Kızıltan, ancak Türkiye’de ilk andan itibaren iş dünyasının çok koordineli şekilde çalışıp, hem hükümetin hem iş dünyasının önünü açacak tespit ve öneri raporu hazırladığını söyledi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB), ülke genelindeki tüm oda ve borsalardan bölgeleriyle ilgili çalışma yapmalarını istediğini anlatan Kızıltan, “Biz, bölgemizin ticari alanları, tarım, sanayi, ihracat gibi her konuda çalışma yaparak bir rapor hazırladık. Bu raporu TOBB’a sunduk. Tüm odalar da raporlarını sundu. Bu raporlar da TOBB tarafından bir araya getirilerek, hükümete iş dünyasının pandemiye karşı alınacak önlemlerle ilgili öneri ve talepleri olarak rapor halinde sunuldu” diye konuştu.
“Tampon bölge önerimiz kabul gördü ve Irak kapıları açıldı”
Mersin’in bir ihracat ve ithalat kenti olduğuna dikkat çeken Kızıltan, pandemi nedeniyle sınır kapılarının karşılıklı kapatıldığına, ancak bir yandan da ticaretin ve ihracatın sürmesi gerektiğine işaret etti. Pandemi sürecinde, özellikle başta muz olmak üzere, bozulabilecek meyve ve sebze gibi ürünlerin bir an önce sevk edilmesi gerektiğini vurgulayan Kızıltan, bu noktada da rapor hazırlayarak sunduklarını dile getirdi. Kızıltan, “TOBB ile Ticaret Bakanlığı arasında bu konuda hummalı görüşmelerden sonra çözüm önerisi de sunduk. ‘Tampon bölgeler kurulsun. Mersin’den giden araçlar tampon bölgeye bırakılsın, şoför geri gelsin. Karşı tarafın şoförü kamyon, TIR’ı ya da konteyneri tampon bölgeden alsın’ dedik. Bunun üzerinde mutabık kalındı ve ilk olarak Irak kapıları açıldı. Böylece Irak ile ticaret aksamadan devam etti” ifadelerini kullandı.
“Muzlar limandan çıkamadı”
Ancak, İran’da pandeminin vahim olması nedeniyle kapıların kapanmasının, özellikle muzda transit ihracat yapan firmaları çok zor durumda bıraktığını söyleyen Kızıltan, bu firmaların bir anda Mersin Limanından koyteynerlerini çıkaramaz duruma geldiklerini anlatarak, şöyle devam etti:
“Gemilerle Güney Amerika’dan muzlar gelmiş, Mersin Limanında soğuk hava sistemli konteynerlere yüklenmiş, fakat İran kapıları kapandığı için gümrük bunlara çıkış vermemişti. Konteynerler, mart ayından itibaren limanda çok fazla birikti ve şişmeye başladı. İhracatçımızın uyarısı sonrası hemen biz devreye girdik ve TOBB nezdinde bu durumun bakanlık tarafından farkına varılmasını sağladık. Yoğun çabalarımız sonucu hem muzlar hem de diğer birçok ürünün liman dışındaki antrepolara çıkarılmasına olanak sağlandı.”
“Çok mücadele verdik, neticede kapılar açıldı”
“Biz, İran kapılarının açılması ve transit muz ihracatının sürdürülebilmesi için çok mücadele verdik” diyen Kızıltan, pandemi öncesinde muzlar Iğdır Dilucu Gümrük Kapısından Nahçivan’a götürülüp, oradaki serbest bölgeden İran ya da Türki Cumhuriyetlere sevk edilirken, bir yanlış anlama nedeniyle o sınırın kapatıldığını anımsattı. Muzun, Van Kapıköy Sınır Kapısından tren vagonlarıyla gönderilmesine karar verildiğini kaydeden Kızıltan, “Ama tren vagonları yeterli olmayınca büyük bir aksaklık oldu ve ne yazık ki muzların önemli bir bölümü çürüdü. Sorunun çözümü için çok uğraştık. Ticaret Bakanı Pekcan ile video konferans yaptık, gümrük yetkilileri ve sınır kapılarındaki görevlilerle konuştuk. O kadar büyük bir markaj ve kulis yaptı ki, neticede kapılar açıldı. O kadar zarar oldu ama ihracatçı artık bunu fedakarlıkla sineye çekiyor” dedi.
“Gürbulak açılmasa Türkiye önemli bir transit ihracat gelirinden mahrum kalacaktı”
Kapıların kapanmasıyla özellikle İran ile yapılan çalışmalarda pazar kaybının ve ticaretin başka yöne kaymasının en önemli tehlike olarak ortaya çıktığına da dikkat çeken Kızıltan, sözlerini şöyle tamamladı:
“İranlı ithalatçı Türk firmalarıyla anlaşarak muz getiriyor. Bizler siparişleri İran’a aktaramayınca İranlılar başka yollar aramaya başladı. Doğrudan Güney Amerika’dan firmalarla temasa geçip ticareti Umm Kasr Limanına çevirdiler. İş kaybı, pazar kaybı oldu. Eğer Gürbulak açılmasıydı bu ticaret tamamen oraya kayacaktı ve Türkiye önemli bir transit ihracat gelirinden mahrum kalacaktı. Uzun uğraşlarımız sonucunda geç oldu ama kapılar açıldı ve sorun çözüldü. İran ile iş yapan transit ihracatçımız da sevindi. Muz sadece bir örnekti, diğer ürün kalemlerini de düşünürsek, kapıların açılması iş dünyası ve ihracatçı adına sevindirici oldu. Teşekkür ediyoruz.”