Gıda enflasyonunu düşürmek hedefiyle sebze ve meyvelerin üreticiden tüketiciye aracısız, doğrudan satılması adına kurulan ve tek merkezden yönetilen Sera A.Ş’den daha fazla verim alınabilmesi için Mersin ve Adanalı sektör temsilcileri yerel Sera A.Ş’ler kurulmasını önerdi.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) ile Adana Ticaret Odası (ATO) tarım sektör temsilcileri düzenledikleri ortak toplantı ile 2019 yılı Mayıs ayında Ankara’da kurulan Sera A.Ş’yi ve sektöre etkilerini değerlendirdi. Tarım Bakanlığı, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri işbirliğinde kurulan Sera A.Ş’nin üreticiden direk alım yaptığı ve sadece anlaşmalı olduğu marketlere bu ürünleri sattığı anlatılan toplantıda, bu sistemin önümüzdeki süreçte tekelleşmeye yol açabileceği endişesi dile getirildi. Türkiye’de miras hukuku nedeniyle ağırlıklı küçük arazilerde tarım yapıldığı ve küçük arazisi olan üreticilerin bu sistemden yararlanamayarak sistem dışı kalacak olması nedeniyle üretimde sıkıntı yaşanabileceği vurgulanan toplantıda anlaşmalı marketler dışında kalan tüm yerel ve zincir marketlerin de haksız rekabetle karşı karşıya kalacağına dikkat çekildi. Sera A.Ş’nin yurtdışı bağlantılar kurmaya başladığının da dile getirildiği görüşmede, mevcut durumda üreticilerin, komisyoncuların ve marketlerin olumsuz etkilenmeye başladığı uygulamanın önümüzdeki süreçte ihracatçıları da sıkıntıya sokacağı belirtildi.
“Üretimin tabana yayıldığı bir sistem geliştirilmeli”
Uygulama kapsamında Sera A.Ş’nin yurt genelinde sera sayısını ve üretimi artırma hedefi bulunduğu hatırlatıldı. Yeni yapılanmanın meyve sebze hallerini devre dışı bırakmayı hedeflediğini, fiyatların aşağı çekilmesini öngördüğünü kaydeden Mersin ve Adanalı sektör temsilcileri, ilk bakışta iyi gibi görünen bu sistemin içinde çeşitli handikaplar barındırdığına dikkat çekti. Yeni seralar yapılırken mevcut üreticilerin ne olacağı, hallerin devre dışı kalkmasıyla birlikte fiyatı kimin belirleyeceği gibi soruların yanıtsız kaldığını kaydeden Komite Üyeleri, sektördeki tekelleşme endişelerini anlattı.
Devletin fiyatlara müdahale için böyle bir yol seçmesinin Ticaret ve Sanayi Odası üyelerine zarar vereceği görüşünde birleşen Adana ve Mersinli Komite Üyeleri, devletin serbest piyasada özel sektöre rakip çıkarılmasının doğru olmadığını vurguladı.
Özel sektöre yeni rakip yaratmak yerine üreticilerin ortak olduğu, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin desteklediği, tabana yayılan bir sisteme geçilmesi görüşünü dile getiren sektör temsilcileri, üretim bölgelerinde yerel Sera A.Ş’ler oluşturulması taleplerini yineledi. Sektör temsilcileri üretim ve satışın birbirinden ayrılması gerektiğini belirtip, denge sağlanmasının önemini vurguladı.
Kızıltan: “Bölgede kurulacak seraları biz işletelim”
Konuyla ilgili değerlendirme yapan MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, “Böyle bir sistemin işlerliğinin artması için kontrol mekanizması önemli. Tek merkezden sağlıklı bir kontrol mümkün görünmüyor. Hazine arazilerine sera kurulacak deniyor. Madem öyle, bölgedeki hazine arazilerinde kurulacak seraların işletilmesi için biz bölge olarak Çukurova Bölgesi Sera A.Ş’yi kurup işletelim. Üreticiler de bu oluşumun parçası olsun” dedi.
