Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’nın (MTSO) düzenlediği, Moldova Cumhuriyeti Büyükelçisi Dmtri Croitor’in konuşmacı olarak katıldığı ‘Moldova Cumhuriyeti Yatırım ve Ekonomik Potansiyeli Toplantısı’nda, Türkiye ve Moldova arasındaki ticaret hacmi değerlendirildi. Mersinli firmaların, 2019 yılına oranla 2020 pandemi sürecinde yaptığı ihracat yüzde 1’lik sınırlı oranla artış gösterdi. Ticari ilişkileri daha da geliştirmek istediklerini aktaran Büyükelçi Croitor, Mersinli firmaları Moldova’ya yatırıma davet etti.
Moldova’nın yatırım fırsatları, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’nın düzenlediği, ‘Moldova Cumhuriyeti Yatırım ve Ekonomik Potansiyeli Toplantısı’nda, Oda üyeleriyle paylaşıldı. İki ülke arasında ticaret hacminin konuşulduğu toplantıda, Mersinli firmaların pandemi sürecindeki Moldova ihracatındaki artışı göze çarptı. Tekstil, tarım, gıda paketleme ve inşaat sektörlerinin öne çıktığı ticari ilişkilerde, iki ülke, Serbest Ticaret Anlaşması ve vizesiz seyahatin avantajlarıyla birlikte ticaretteki işbirliğini daha da arttırmayı hedefliyor.
Çakır: “Mersinli firmalar olarak, uluslararası pazarda daha fazla yer almak istiyoruz”
Toplantının açılış konuşmasını yapan Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Sefa Çakır, Avrupa’ya yakınlığıyla, serbest ekonomik bölgelerinde her ölçekte yatırımcıya teşvik sunmasıyla Moldova’nın, Türk iş insanları için birçok fırsat barındırdığını söyledi. Ekonomi ve ticarette dengelerin yeniden kurulacağı pandemi sonrası dönemde, Mersinli firmalar olarak, uluslararası pazarda daha fazla yer almayı, ticaret hacmini büyütmeyi ve ülke ekonomisine daha fazla katkı sunmayı hedeflediklerini vurgulayan Çakır, “2020 yılı Türkiye’den Moldova’ya 335 milyon dolar ihracat, 181 milyon dolar ithalat gerçekleşti” dedi.
2019 yılında Türkiye’nin Moldova’ya gerçekleştirdiği hem ihracat hem de ithalattaki artış, 2020 yılında yerini azalışa bıraktığını bildiren Çakır, Mersinli firmaların Moldova ile gerçekleştirdiği ticaret hacminde ise azda olsa artış gösterdiğini kaydetti. 2020 yılında Mersin firmaları tarafından Moldova’ya 5 milyon ihracat, 3.6 milyon dolar ise ithalat gerçekleştirildiğini aktaran Çakır, 2020 yılında yapılan ihracat 2019 yılına göre yüzde 1’lik sınırlı artış gösterdiğini belirtti.
Croitor: “Türk şirketlerine farklı teşviklerimiz var”
Moldova Cumhuriyeti Büyükelçisi Dmtri Croitor ise, Moldova Cumhuriyeti’nin yatırım ve ekonomik potansiyelini anlattığı sunumunu, Türkçe olarak gerçekleştirdi. Moldova’da çok sayıda Türk vatandaşının yaşadığını, çok dilli bir ülke olduğunu ve Türk vatandaşlarının zorlanmayacağına dikkat çeken Croitor, “Kendimi Türk gibi hissettiğim için sizinle Türkçe konuşmak istiyorum. Hepinize bizimle görüştüğünüz için teşekkür ediyorum. Sizi Moldova’ya davet ediyoruz. Bizim ülkemizde birçok fırsat bulabilirsiniz. Genç olan ülkemizin nüfusu 3 milyon. Yatırımcıların çekim merkezi. Türk şirketlerine farklı teşviklerimiz var. Biz onları beğeniyor ve seviyoruz. Türkiye’den bin 300 şirket var. Bu toplantıdan sonra da Mersin’den yatırımcılarımızı ülkemize bekliyoruz. Gelin, kendi gözünüzle görün ve karar verin” diye konuştu.
“Türkiye’yi doğrudan yatırım yapan 10 ülke arasında görmek istiyoruz”
Moldova ve Türkiye arasında ilişkilerin 2019 yılından buyana çok iyi olduğunu belirten Büyükelçisi Croitor, 2019 rakamlarına göre Türkiye’nin Moldova ile ticaret yapmada diğer ülkeler arasında 7’inci sırada olduğunu bildirdi. Moldova’nın küçük bir ülke olmasına rağmen Avrupa’nın göbeğinde yer aldığını ve Avrupa ile Serbest Ticaret Anlaşması, bağımsız devlet topluluklarıyla da ticaret anlaşması nedeniyle çok özel fırsatlar sunduğuna işaret eden Croitor, “Doğrudan yatırımlarda 10 ülke arasında Türkiye yok. En kısa zaman da Türkiye’yi doğrudan yatırım yapan 10 ülke arasında görmek istiyoruz” dedi.
“Mersinli iş insanlarıyla en çok tarım ve hayvancılıkta bağlantılarımız var”
En çok finansal ve sigorta faaliyetleri, toptan ve perakende, motorlu araçlar ve inşaat alanlarında Türkiye ile ticaret yaptıklarını anlatan Croitor, Mersinli iş insanlarıyla ise en çok tarım ve hayvancılıkta bağlantılar kurduklarını söyledi. 43 serbest ekonomi bölgeleri ve 18 sanayi parklarıyla, hükümetin yatırımcılara teşvikler sunduğuna da değinen Croitor,
“Moldova’nın dost bir mali sistemi var. Kurumlar vergisi yüzde 12, katma değer vergisi yüzde 20, SGK primleri yüzde 18. İzin verilen belge sayısını 400’den 151’e indirdik. 131 belgeyi de online alabilirsiniz. 1 milyon yatırıma ise 3 yıl vergi yok” şeklinde konuştu.
“Portakal ve limon haricinde her türlü meyve yetişiyor”
Tarımsal ürünler, otomotiv, bilişim teknoloji, turizm ve altyapı sektörlerinde yatırım yapıldığı takdirde devlet teşviki alınabileceğini aktaran Croitor, dünyada başka örneği olmayan bilgi teknolojileri parkı kurduklarını ve burada tek vergi dışında vergi alınmadığını, 2 buçuk yılda 620 şirkete ulaştıklarını ve 10 bin kişiyle çalıştıklarını kaydetti. Moldova ihracatının yüzde 45’inin ise, tarım ve gıda sektörünün oluşturduğunu ve şarap endüstrisinin tarım ihracatında birinci sırada yer aldığını bildiren Croitor, şarap üretiminde dünyada 20’inci sırada yer alan Moldova’nın, dünyanın en büyük yer altı şarap mahzenine sahip olduğunu söyledi.
Moldova’da portakal ve limon haricinde her türlü meyvenin yetiştirildiğine işaret eden Croitor, topraklarının verimlilik açısından zengin olduğunu ve su sıkıntısı çekmediklerinden bahsetti.
“Yatırımcıların çekim merkezi”
Stratejik coğrafi konumu sayesinde 2 günde tırla Rusya’ya ve Avrupa’ya gidilebildiğini, gelişmiş rekabetçi alt yapısı, çekici mali sistemi, çok dilli nüfusu, rekabet edebilen işletme maliyetleri ve devlet teşvikleriyle Moldova’nın çekim merkezi olduğu değerlendirmesi yapan Croitor, “Tekstil konfeksiyon sektöründe ülkenin toplam ihracat hacmi yüzde 16. Yüzde 95’ten fazlası ihraç ediliyor. Otomotiv ve makine imalatı sektörü 20 bin kişiye yakın istihdam sağlıyor. Toplam ülke ihracat hacmi yüzde 20 olan ülkemize sizleri yatırıma yapmaya davet ediyoruz” dedi.
