Yeni inşaat projelerine başlanmamasının yanı sıra inşaat malzemesi üretiminde de aksaklıklar yaşanması malzeme satıcılarını zor durumda bıraktı. Talep edilen malzemelerin tamamını bir arada temin etmekte zorlanan sektör temsilcileri, ellerindeki ürünlerin eksik olması nedeniyle şişen stoklarından şikayetçi.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) 16 No’lu İnşaat Malzemeleri Üretimi ve Ticareti Meslek Komitesi Meclis Üyeleri pandemi sürecinde sektörde yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Talepteki daralmadan üretim yetersizliği nedeniyle mevcut talebi karşılamakta yaşanan zorluklara kadar birçok konuyu ele alan Meclis Üyeleri, önlerini görememekten şikayetçi.
Bucuge: “Yeni başlayan proje sayısı yetersiz”
16 No’lu Komite’den Meclis Üyesi ve Yönetim Kurulu Sayman Üyesi, aynı zamanda Gürbüz Hırdavat Firmasının Sahibi Cem Bucuge, inşaat sektöründeki krizin pandemi öncesine dayandığını hatırlattı. 2018 Eylül ayında başlayan konut satışlarındaki azalmanın hükümetin pandemi sürecindeki ekonomik tedbirler çerçevesinde aldığı kararlarla bir miktar toparlandığına değinen Bucuge, bu dönemde konut kredisi faiz oranlarının ciddi ölçüde düşmesiyle eldeki konut stoklarının eridiğini bildirdi. İkinci el konutlarda da bu dönem hareket yaşandığını ve tadilatın canlanmasıyla inşaat malzemesi satışlarının hareketlendiğini kaydeden Bucuge, “Ancak geleceğe yönelik şöyle bir sıkıntı var. İlk olarak bugün başlayan yeni proje sayısı oldukça düşük. İkinci sorun da maliyetlerin çok yükselmesi. Bugün 500-600 bin TL arası satılan konutlar projeler tamamlandığında 800-900 bin TL’ye satılmak durumunda kalacak. Bu da satışları yeniden zorlayacak” dedi. İnşaat malzemesi üretiminde de sorun yaşandığını ifade eden Bucuge, şu bilgileri verdi: “İnşaat malzemesi üreticileri tedarikçilerinden mal temininde zaman zaman sıkıntı yaşıyor. Ürün aldığımız firma aynı zamanda 30 ayrı tedarikçi ile çalışıyor. Bu tedarikçilerden birinde covid çıkıp fabrika kapanırsa ürün aldığımız firma malzemelerini tamamlayamadığı için imalatını yapamıyor ve dolayısıyla bize de ürünü teslim edemiyor. Bu nedenle ürünleri teslim için termin vermekte zorlanıyorlar”
Yücesoy: “İnşaat malzemelerinde istikrar yok”
16 No’lu Komite Meclis Üyesi ve Yücesoy Seramik Firması Sahibi Mehmet Niyazi Yücesoy ise biriken stoklara dikkat çekti. “Tarihin en büyük stoku ile karşı karşıyayız” diyen Yücesoy, şunları söyledi: “Birçok kalemde talep var ama üretim yok. Örneğin seramik. Avrupa’da halen üretimi yok. İran’da sıkıntı var. Çin’den ürün gelmiyor. Kur yüksek olunca yerli üreticiler iç pazara satmak yerine ürünü ihraç ediyor. Standart ürünler kısmen de olsa bulunabiliyor ama spesifik ürünlere ulaşmak imkansız. Seramik, vitrifiye, parke siparişlerimizi temin etmekte zorlanıyoruz. Musluk armatür üreticileri dahi termin veriyor. Ticari hayatım boyunca ilk kez toz grubu ürünler için terminle karşılaşıyorum.” Bazı ürünlere ulaşmanın yeterli gelmediğini, takım oluşturmakta zorlandıklarını kaydeden Yücesoy, “İstenen malın tamamını karşılayamayınca satış yapamıyoruz. Düşünün yemek yapacaksınız elinizde tüm malzemeler var ama ocağı yakmak için kibritiniz eksik. Böyle olunca yemeği yapamıyorsunuz ve yemek malzemelerin tümü de stoğunuzda kalıyor. Satış için tedarikçilerin çok uzun zamanlara termin verdiğini kaydeden Yücesoy, enflasyonun yüksek olduğu bir dönemden geçildiğini, uzun sürelerin sıkıntıyı artırdığını söyledi. Ürünlere her ay zam geldiğini, geç teslimin bu nedenle sıkıntı oluşturduğunu dile getiren Yücesoy, “Bu ay kur artışı ve doğalgaz nedeniyle seramik ürünlerine iki kez zam geldi. Sipariş aldığımızda verdiğimiz fiyatla teslim etme dönemi geldiğinde karşılaştığımız rakamlar birbirini tutmuyor ve zarar ediyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Kabadayı: “Ürün satmasak bu dönemde belki de daha iyi olacak”
16 No’lu Komite Meclis Üyesi ve Kabadayılar İnşaat Malzemelerinin Sahibi Mustafa Kabadayı da fiyat artışlarına değindi. Müşteri ile anlaştıklarını ve malzemenin bir bölümünü teslim ettiklerini, kalanı teslim edene kadar anlaştıkları fiyatın üzerinde rakamlarla ürün temin etmek durumunda kaldıklarını kaydeden Kabadayı, “Özellikle demirde ciddi sorun yaşıyoruz. Paramız pul oluyor. Satmasak daha iyi” ifadelerini kullandı. Sorun yaşanan hiçbir dönemde hükümet tarafından inşaat malzemesi satıcılarına destek olunmadığını belirten Kabadayı, “Destekler müteahhitlere yapılıyor ve etkilenirsek biz de dolaylı olarak etkileniyoruz ama sektöre özel bir destek hiç olmadı. Oysa yaşanan sorunlardan en çok etkilenen inşaat malzemesi satıcıları oluyor. Müteahhitler daha az yara alıyor. Sermaye gücünü ortaya biz koyuyoruz, hizmeti biz veriyoruz, müteahhit sıkıntı yaşarsa bize yansıtıyor ama biz hiçbir destek alamıyoruz” diye konuştu.
İnsanlar evde kaldıkça evlerinin kusurlarını görüp tadilata başladığını, bu dönemde inşaatlar olmasa da, perakende talebinin oldukça arttığını kaydeden Kabadayı, ancak sektör temsilcilerinin tedarikçilerden mal temin edememesi nedeniyle perakende talebini karşılamakta zorlandıklarını söyledi. Belirsizlikten ve önlerini görememekten şikayetçi olan Kabadayı, “Buzun üzerinde gidiyoruz ve ne zaman nereye savrulacağımız belli değil” dedi.